Nieuwsbrief 2: Bijenvlucht tijdens bloeitijd
De bloei zit er vrijwel op. De honingbijen en hommels hebben in samenwerking met de metselbijen voor een voldoende bestuivingresultaat gezorgd. De metselbijen vlogen op het gewas en ook de timing van het uitlopen, liet weinig te wensen over. Vrijwel alle cocons zijn uitgelopen. Op de onderstaande filmpje ziet u een nestblok bij van Rens, vroeg in de bloeitijd:
https://www.youtube.com/watch?v=JsWdZoe23b8&feature=player_detailpage
Paring
Nadat de vrouwtjes zijn uitgelopen, moeten de eierstokken nog rijpen. Dit duurt enkele dagen. Sommige vrouwtjes zoeken een plek in de omgeving, andere blijven in de buurt van de nestblokken. Enkele dagen erna zijn paringen waar te nemen bij de nestblokken.
Vrouwtjes hebben een voorkeur voor mannetjes die iets groter zijn dan de gemiddelde grootte en lijken een voorkeur voor genetisch gelijkende mannetjes te vertonen. Mannetjes produceren tijdens de paring geluiden, bromtonen, die ook voor ons hoorbaar zijn. Deze tonen variëren in hoogte en duur en spelen eveneens een rol in de partnerkeuze.
Na een succesvolle paring begin het vrouwtje met nestelen. Eerst verzamelt ze wat modder om de achterkant van het nest goed af te sluiten, dan begint ze aan het halen van stuifmeel. Het stuifmeel wordt verzameld op verschillende bloemen. Rosse metselbijen zijn generalisten, in de onderzochte stuifmeelmonsters waren naast het stuifmeel van de blauwe bessen minstens nog vier andere soorten stuifmeel aanwezig.
In stuifmeelmonsters van de metselbijen is blauwe bessen stuifmeel aangetoond. Ik verwijs hierbij naar de korte update over stuifmeel. Op de foto onder ziet u een stuifmeelkorrel van de blauwe bes aangetroffen in een van de stuifmeelmonsters.
Bloembezoek
De bijen zijn diverse malen door mij op de bloemen waargenomen. Ook Jo Berden gaf aan de bijen op de bloemen te hebben gezien. Onderstaand plaatje is geschoten bij Schrijnwerkers in België. Het vrouwtje hangt op haar kop aan de bloem en duwt haar hoofd zo diep mogelijk in de bloem om met haar tong bij de nectar te kunnen komen.
Duur van de bijenvlucht
Alhoewel in de literatuur is terug te vinden dat de bijen zes weken kunnen leven, is het gewoonlijk na een week of vier wel gedaan met de vrouwtjes. Zeker wanneer ze genoeg vlieguren hebben gehad. Ze hebben dan mogelijk één gang geheel belegd.
Sommige vrouwtjes beginnen een tweede nest. Ook deze krijgt een eindafsluiting dus niet alle afgesloten nesten zitten vol. Het is gebruikelijk dat de eindafsluiting niet bij alle gaten helemaal af is. Mogelijk is het vrouwtje dat eraan bezig was, gestorven tijdens het werk. Er blijft dan een onafgemaakt mozaïekje van opgedroogde modder achter.
Wanneer er (vrijwel) geen bijen meer vliegen is de vlucht beëindigd. De blokken kunnen nog een paar weken blijven staan, tenzij ze te vochtig staan.
Vervoeren en bewaren van nestblokken
De nestblokken kunnen in de tweede helft van juni worden weggehaald en de opstellingen afgebroken.
Het vervoeren van de blokken verdient speciale aandacht. Behandel de blokken zeer zorgvuldig. Vervoer ze altijd met de gaten omhoog en rijd stapvoets over het land. Voorkom sterke schokken.
Zet de nestblokken droog weg op een plaats die ongeveer de buitentemperatuur en RV aanhoudt, zoals een open schuur. Zorg ervoor dat er geen muizen bij kunnen komen. Bewaar de blokken op een stabiele ondergrond.
Opstellen van de nestblokken
Bij deze nog de foto’s van de opstellingen per bedrijf. Opvallend is dat op diverse nestblokken schimmelgroei waar is te nemen. Dat kan betekenen dat er teveel vocht in de bakken heeft gestaan en/of op de blokken is gekomen. Voor de houdbaarheid van de nestblokken is het belangrijk dat ze altijd droog staan. Een overstekend dakje zoals bij de behuizingen bij van Rens kan uitkomst bieden.
Verder is er een duidelijk verschil waargenomen door Jo Berden met betrekking tot de activiteit in beschutte nestblokken. Jo geeft aan dat één van de opstellingen die veel schaduw kreeg aanzienlijk minder activiteit van bijen vertoonde.
Schrijnwerkers Belgie
Schrijnwerkers Nederland
Blueberry giant Weeze
Van Rens Blauwe bessen
Hayberries
